احتیکار
احتیکار نه دیر؟
1. احتیکار : ایس. [عر.] مال، ارزاق و س.-نی اوجوز قیمته آلیب سونرادان باها قیمتله ساتما ایشی.[1]
2. (الحکره) بالضم جمع اولمق و طعام احتکار ائتمک یعنی آرتق بها ایده دیو حبس ائتمک و اول طعامه دیرلر و شول صوکه آزلغندن بر یرده ایرکیلوب مجتمع اوله حکر دیرلر.[2]
3. ایحتیکار: ایحتیاج مادّهلرینی توپلایاراق، دارلیق آنیندا باهالی ساتما، وورغونچولوق.[3]
4. ایحتیکار: بوغونتو، وورغونچولوق.[4]
5. احتکار (انگلیسی: Hoarding)، در علم اقتصاد، عمل تحصیل و نگهداری منابع کمیاب است، با این احتمال که بتوانند برای کسب سود به مشتریان فروخته شوند. اینکار خلاف قانون است.[5]
6. احتکار عبارت است از کاهش دادن يا متوقف کردن جريان توزيع کالا توسط همه يا برخي از فروشندگان به طور موقت. اين اقدام فروشندگان با توجه به وضع بازار و به خصوص تقاضاي تحريک شده خريداران به منظور بالابردن قيمت و درآمد حاصل از افزايش قيمت کالا صورت مي گيرد.[6]
7. احتکار، نگهداری کالای ضروری در صورت کمیاب شدن آن در بازار، با هدف فروختن آن به بهای بیشتر. به مشهور فقیهان شیعه نسبت داده‌اند که احتکار را حرام و مربوط به کالاهای ضروری، به‌ویژه مواد خوراکی دانسته‌اند. البته برخی از فقیهان دایره حکم احتکار را گسترش داده و معتقدند احتکار همه کالاهای مورد نیاز جامعه را دربرمی‌گیرد.[7]
8. In economics, hoarding is the practice of obtaining and holding scarce resources, possibly so that they can be sold to customers for profit.[8]
احتیکار قورآن‌دا:[9]
1. نیسا سوره‌سی آیه 29:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا﴿۲۹﴾
اى كسانى كه ايمان آورده ايد اموال همديگر را به ناروا مخوريد مگر آنكه داد و ستدى با تراضى يكديگر از شما [انجام گرفته] باشد و خودتان را مكشيد زيرا خدا همواره با شما مهربان است.[10]
رسول اسماعیل‌زاده دوزال:
ای ایمان گتیرنلر! مال‌لارینیزی آرانیزدا باطیل یوللارلا یئمه‌یین! آنجاق هر ایکی طرفین راضیلیغی ایله اولان تیجارت یولو ایله [اله گلن] مال موستثنا دیر. و [اؤزونوزو و یا] بیر-بیرینیزی اؤلدورمه‌یین! شبهه‌سیز کی، آلله سیزه مئهربان دیر.
قاضی هیجران اوغلو[11]:
ای ایمان أید‌ن‌لر! مال‌لارینیزی، بیر-بیرینیزین راضیلیغی ایله، یاپیلان تجارتدن باشقا، آرانیزدا باطیل یوللارلا یه‌مه‌یین و بیر-بیرینیزی (و یا)کندینیزی اؤلدورمه‌یین چونکو آلله سیزه مرحمتلی دیر.
ضیا بونیادوو:
Ey iman gətirənlər! Qarşılıqlı razılıqla edilən alış-veriş müstəsna olmaqla, bir-birinizin mallarını haqsız bəhanələrlə (haqsız yerə) yeməyin və özünüzü öldürməyin! Həqiqətən, Allah sizə qarşı mərhəmətlidir![12]
[ائی ایمان گتیرنلر! قارشیلیقلی راضیلیقلا ائدیلن آلیش-وئریش موستثنا اولماقلا، بیر-بیرینیزین مال‌لارینی حاق‌سیز بهانه‌لرله (حاق‌سیز یئره) یئمه‌یین و اؤزونوزو اؤلدورمه‌یین! حقیقتن، الله سیزه قارشی مرحمتلی دیر!]
علیخان موسایئو:
Ey iman gətirənlər! Qarşılıqlı razılıqla aparılan ticarət istisna olmaqla mallarınızı öz aranızda haqsız yerə yeməyin və bir-birinizi məhv etməyin. Həqiqətən, Allah sizə qarşı Rəhmlidir.
[ائی ایمان گتیرنلر! قارشیلیقلی راضیلیقلا آپاریلان تیجارت ایستثنا اولماقلا مال‌لارینیزی اؤز آرانیزدا حاق‌سیز یئره یئمه‌یین و بیر-بیرینیزی محو ائتمه‌یین. حقیقتن، الله سیزه قارشی رحملی دیر.]
تورکیه دیانت ایش‌لری باشقانلیغی:
Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka. Kendinizi helak etmeyin. Şüphesiz Allah size karşı çok merhametlidir.[13]
[ائی ایمان ائدئن‌لر! مال‌لارینیزی آرانیزدا باطیل یوللارلا یئمه‌یین. آنجاق قارشیلیقلی ریضا ایله یاپیلان تیجارتله اولورسا باشقا. کندینیزی هلاک ائتمه‌یین. شوبهه‌سیز الله سیزه قارشی چوخ مرحمتلی دیر.]
یاشار نوری اؤزتورک:
Ey inananlar! Mallarınızı aranızda bâtıl bir yolla/tutarsız bahanelerle yemeyin. Kendi hoşnutluğunuzla gerçekleşmiş bir ticaret olursa başka. Kendi canlarınıza kıymayın/intihar etmeyin. Hiç kuşkusuz, Allah, size karşı çok merhametlidir.[14]
[ائی اینانان‌لار! مال‌لارینیزی آرانیزدا باطیل بیر یوللا/توتارسیز بهانه‌لرله یئمه‌یین. کندی خوشنودلوغونوزلا گرچکلشمیش بیر تیجارت اولورسا باشقا. کندی جان‌لارینیزا قییمایین/اینتحار ائتمه‌یین. هئچ قوشقوسوز، الله، سیزه قارشی چوخ مرحمتلی دیر.]
2. همزه سوره‌سی 1 و 2.جی آیه‌لری:
وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ﴿۱﴾ الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ ﴿۲﴾
واى بر هر بدگوى عيبجويى كه مالى گرد آورد و برشمردش
رسول اسماعیل‌زاده دوزال:
دالدادا غیبت ائدیب، اوزده طعنه ووران هر کسین وای حالینا!
او کس کی، مال ییغیب اونو دؤنه-دؤنه سایار.
قاضی هیجران اوغلو:
آرقادان چکیشتیرن هر (حالده و شکلده) عئیبله‌ین و غیبت أیدن هر کسین وای حالینه!
او کی (حلال حرامدان) مال طوپلار و اونو تکرار تکرار صایار.
ضیا بونیادوو:
(Dalda) qeybət edib (üzdə) tə’nə vuran hər kəsin vay halına!
O kimsə ki, mal yığıb onu dönə-dönə sayar (çoxaldar).
[(دالدا) غیبت ائدیب (اوزده) طعنه ووران هر کسین وای حالینا!]
[او کیمسه کی، مال ییغیب اونو دؤنه-دؤنه سایار (چوخالدار).]
علیخان موسایئو:
Hər bir qeybət edənin, tənə vuranın vay halına!
O şəxs ki, mal-dövlət toplayıb onu təkrar-təkrar sayır.
[هر بیر غیبت ائده‌‌نین، طعنه وورانین وای حالینا!]
[او شخص کی، مال-دؤولت توپلاییب اونو تکرار-تکرار ساییر.]
تورکیه دیانت ایش‌لری باشقانلیغی:
Mal toplayan ve onu durmadan sayan, insanları arkadan çekiştiren, kaş göz işaretiyle alay eden her kişinin vay haline!
[مال توپلایان و اونو دورمادان سایان، اینسان‌لاری آرخادان چکیشدیرن، قاش گؤز ایشارتیله آلای ائدئن هر کیشی‌نین وای حالینه!]
یاشار نوری اؤزتورک:
Yazıklar olsun arkadan çekiştirenlerin, kaş göz işareti yapıp alay edenlerin tümüne!
O ki, mal biriktirdi, onu saydı da saydı,
[یازیقلار اولسون آرخادان چکیشدیرن‌لرین، قاش گؤز ایشارتی یاپیب آلای ائدن‌لرین تومونه
او کی، مال بیریکتیردی، اونو سایدی دا سایدی،]
3. تکاثور سوره‌سی 1 و 2.جی آیه‌لری:
أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ ﴿۱﴾ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ﴿۲﴾
تفاخر به بيشترداشتن شما را غافل داشت (۱) تا كارتان [و پايتان] به گورستان رسيد (۲)
رسول اسماعیل‌زاده دوزال:
چوخالیب چوخالتماغا اؤیونمک سیزین [باشینیزی قاتیب] یاییندیردی.
نهایت قبیرلرین زیارتینه چکیب آپاریب چیخارتدی.
قاضی هیجران اوغلو:
مال چوقلوغویلا گووَنمک غافل أیتدی سیزلری.
اؤیله‌کی زیارت أیتدینیز قبیرلری.
ضیا بونیادوو:
(Ey qafil insanlar!) Çoxluq (mal-dövlət, oğul-uşaq və qohum-əqraba çoxluğu) ilə öyünmək sizi o qədər şirnikləndirdi (başınızı o qədər qatdı) ki,
Hətta (məzarlarda yatan ölülərinizi sayıb, onların da çoxluğu ilə fəxr etməyiniz üçün) qəbirləri ziyarət etdiniz. [Və ya (axirətiniz üçün əsla çalışmadan) ölüb getdiniz (ölənə qədər bu halınızda davam etdiniz)].
[(ائی غافیل اینسان‌لار!) چوخلوق (مال-دؤولت، اوغول-اوشاق و قوهوم-اقربا چوخلوغو) ایله اؤیونمک سیزی او قدر شیرنیکلندیردی (باشینیزی او قدر قاتدی) کی،
حتی (مزارلاردا یاتان اؤلولرینیزی ساییب، اونلارین دا چوخلوغو ایله فخر ائتمه‌یینیز اوچون) قبیرلری زیارت ائتدینیز. [و یا (آخیرتینیز اوچون اصلا چالیشمادان) اؤلوب گئتدینیز (اؤله‌نه قدر بو حالینیزدا داوام ائتدینیز)].
علیخان موسایئو:
Çoxluğa hərisliyiniz başınızı o qədər qatdı ki,
gömülməklə qəbirləri ziyarət etdiniz.
[چوخلوغا حریصلییینیز باشینیزی او قدر قاتدی کی،
گؤمولمکله قبیرلری زیارت ائتدینیز.]
تورکیه دیانت ایش‌لری باشقانلیغی:
Çoklukla övünmek sizi, kabirlere varıncaya (ölünceye) kadar oyaladı.
[چوخلوقلا اؤوونمک سیزی، قبیرلره وارینجایا (اؤلونجه‌یه) قدر اویالادی.]
یاشار نوری اؤزتورک:
Aldatıp oyaladı o çokluk yarışı sizleri,
Öyle ki, ziyaret edip saydınız kabirleri.
[آلداتیب اویالادی او چوخلوق یاریشی سیزلری،
اؤیله کی، زیارت ائدیب سایدینیز قبیرلری.]
4. یوسیف سوره‌سی آیه 88:
فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا إِنَّ اللَّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ ﴿۸۸﴾
پس چون [برادران] بر او وارد شدند گفتند اى عزيز به ما و خانواده ما آسيب رسيده است و سرمايه‌اى ناچيز آورده‌ايم بنابراين پيمانه ما را تمام بده و بر ما تصدق كن كه خدا صدقه دهندگان را پاداش مىدهد.
رسول اسماعیل‌زاده دوزال:
اونلار [یوسف‌ین] یانینا داخل اولدوقدا دئدیلر: «ای عزیز! بیز و بیزیم عاییله‌میز فلاکته (آجلیغا) اوغرامیش و دَیرسیز بیر سرمایه گتیرمیشیک، [بونا رغمن] بیزیم اوچون اؤلچونو تمام-کمال وئر و بیزه احسان ائیله! حقیقتن، الله احسان ائدن‌لره اجر وئرر.»
قاضی هیجران اوغلو:
اونلار [میصره گلیپ] یوسف‌ون یانینا گیردیکلرینده «ای عزیز وزیر! بیزی ده عاییله‌میزی ده دارلیق ازدی، آچلیق باستی و بیز دَگرسیز بیر ماللا گلدیک، بیزه (تعیینیمیزدن) اؤلچه‌گی تام ویر، (پاراسی‌نی ویره‌بیلمه‌دیگیمیز یوک‌لری ده و قارداشیمیز بینیامین‌ی ده باشین صدقه‌سی اولسون دییه) بیزه صدقه أیت، شوبهه یوق‌کی الله صدقه ویرن‌لری تکریم أیدر.»
ضیا بونیادوو:
(Yə’qubun oğulları Misirə gəlib Yusifin) hüzuruna daxil olanda dedilər: “Ey vəzir! Bizə və ailəmizə müsibət (quraqlıq, qıtlıq, aclıq) üz vermişdir. Bir az dəyərsiz malla (sənin yanına) gəlmişik. (Buna baxmayaraq, yenə də onun müqabilində) bizim üçün ölçünü düz elə (bolluca ərzaq ehsan et) və bizə sədəqə ver. Həqiqətən, Allah sədəqə verənləri mükafatlandırar!”
(یعقوبون اوغول‌لاری میصره گلیب یوسیف‌ین) حوضورونا داخیل اولاندا دئدیلر: «ائی وزیر! بیزه و عاییله‌میزه موصیبت (قوراقلیق، قیتلیق، آجلیق) اوز وئرمیش دیر. بیر آز دَیرسیز ماللا (سنین یانینا) گلمیشیک. (بونا باخمایاراق، یئنه ده اونون موقابیلینده) بیزیم اوچون اؤلچونو دوز ائله (بوللوجا ارزاق ائحسان ائت) و بیزه صدقه وئر. حقیقتن، الله صدقه وئرن‌لری موکافاتلاندیرار!»
علیخان موسایئو:
Onlar Yusufun yanına girdikdə dedilər: “Ey hökmdar! Biz və ailəmiz fəlakətə uğramışıq. Bir az mal gətirmişik. Bizə bunların əvəzində ölçünü tam elə və bizə sədəqə ver. Şübhəsiz ki, Allah sədəqə verənləri mükafatlandırar“.
[اونلار یوسف‌ون یانینا گیردیک‌ده دئدیلر: «ائی حؤکمدار! بیز و عاییله‌میز فلاکته اوغرامیشیق. بیر آز مال گتیرمیشیک. بیزه بونلارین عوضینده اؤلچونو تام ائله و بیزه صدقه وئر. شوبهه‌سیز کی، الله صدقه وئرن‌لری موکافاتلاندیرار.»]
تورکیه دیانت ایش‌لری باشقانلیغی:
Bunun üzerine (Mısır’a dönüp) Yûsuf’un yanına girdiklerinde, “Ey güçlü vezir! Bize ve ailemize darlık ve sıkıntı dokundu. Değersiz bir sermaye ile geldik. Zahiremizi tam ölç, ayrıca bize sadaka ver. Şüphesiz Allah sadaka verenleri mükafatlandırır” dediler.
[بونون اوزَرینه (میصره دؤنوب) یوسف‌ون یانینا گیردیکلرینده، «ائی گوجلو وزیر! بیزه و عاییله‌میزه دارلیق و سیخینتی توخوندو. دَیرسیز بیر سرمایه ایله گلدیک. زاهیره‌میزی {جیره} تام اؤلچ، آیریجا بیزه صدقه وئر. شوبهه‌سیز الله صدقه وئرن‌لری موکافاتلاندیریر» دئدیلر.]
یاشار نوری اؤزتورک:
Tekrar Yûsuf’un yanına girdiklerinde şöyle dediler: “Ey Vezir! Bize de ailemize de zorluk dokundu. Önemsiz bir sermaye ile geldik. Sen bize tam ölçü zahire ver, bize sadaka vermiş ol. Allah, karşılıksız verenleri ödüllendirir.”
[تکرار یوسف‌ون یانینا گیردیکلرینده شؤیله دئدیلر: «ائی وزیر! بیزه ده عاییله‌میزه ده زورلوق توخوندو. اؤنم‌سیز بیر سرمایه ایله گلدیک. سن بیزه تام اؤلچو زاهیره وئر، بیزه صدقه وئرمیش اول. الله، قارشیلیق‌سیز وئرن‌لری اؤدوللندیریر.»]