هولند قيرالليغي 2002 آناياساسي
بؤلوم 1. تَمَل حاقلار[1]
مادّه[2] 1.
هولندده بولونان هرکس، ائشيد[3] دوروملاردا ائشيد موعامله گؤرورلر. دين، حيات گؤروشو، پوليتيک أييليم[4]، عيرق[5]، جينسييّت و يا هر نه سببله اولورسا اولسون، آيريمجيليغا[6] ايذن وئريلمز.
مادّه 2.
هولند وطنداشليغي[7] قانونلا دوزنلهنير[8].
يابانجيلارين (اؤلکهيه) گيرهبيلمهلري[9] و چيخارتيلمالاري[10] قانونلا دوزنلهنير.
اعاده[11] سادهجه آندلاشمايا دايانير. اعاده ايله ايلگيلي قوراللار قانونلا دوزنلهنير.
قانونون سينيرلاديغي[12] حاللار ديشيندا، هرکسين اؤلکهني ترک ائتمهيه حاقّي واردير.
مادّه 3.
بوتون هولند وطنداشلاري آيريم[13] ياپيلمادان قامو[14] خيدمتلرينده[15] گؤرَو آلابيليرلر[16].
مادّه 4.
قانوني قيسيتلامالار[17] و ايستثنالار خاريجينده، هر هولند وطنداشي گنل[18] تمثيل اورقانلارينين[19] اويهلريني[20] سئچمه و بو اورقانلارين اويهسي اولاراق سئچيلمه حاقّينا صاحيبدير.
مادّه 5.
هرکس ايستهييني يئتگيلي[21] اورقانا يازيلي اولاراق سونماق[22] حاقّينا صاحيبدير.
مادّه 6.
بيرئيين[23] قانونلاردان دوغان سوروملولوقلاري[24] ساخلي[25] قالماق شرطييله هرکس اؤزگورجه[26]، بيرئيسل اولاراق و يا توپلو حالدا، دينيني و حيات گؤروشونو اويغولاما[27] حاقّينا صاحيبدير.
بو حاقّي، اويغولاما دوروموندا قانون، بينا و قاپالي يئرلر ديشيندا، ساغليغي قوروماق[28]، ترافيک دوزني[29] و يا قارغاشالارا[30] موداخيله ائتمک و يا قارغاشالاري اؤنلهمک[31] ايچين دوزنلهمهلر گتيرهبيلير.
مادّه 7.
بيرئيين قانونلاردان دوغان سوروملولوقلاري ساخلي قالماق شرطييله، هئچ کيمسه يازيلي باسينلا[32] دوشونجهلريني و دويغولاريني آچيقلارکن ايذن طلبينده بولونماق زوروندا[33] دئييلدير.
راديو و تئلئويزيونلا ايلگيلي دوزنلهمهلر قانونلا ياپيلير. راديو و تئلئويزيون يايينلارينين ايچرييي[34] اؤنجهدن دئنَتيمه تابع دئييلدير.
بيرئيين قانونلاردان دوغان سوروملولوقلاري ساخلي قالماق شرطييله، هئچ کيمسه يوخاريدا بليرتيلن[35] ايلهتيشيم[36] آراجلاري[37] ديشينداکي کاناللاردان دوشونجهلريني و دويغولاريني آچيقلارکن بونلارين ايچرييي حاقّيندا اؤنجهدن ايذن آلماق زوروندا دئييلدير. اونآلتي ياشيندان کوچوکلره گؤستريلهجک يايينلار[38]، اخلاقي دَيرلرين قورونماسي آماجييلا قانونلا دوزنلهنهبيلير.
يوخاريداکي فقرهلر تيجاري رئکلاملارا اويغولانماز[39].
مادّه 8.
آناياسا، اؤرگوتلنمه[40] حاقّيني[41] تانيماقدادير[42]. بو حقّ قامو دوزني[43] ايچين، قانونلا سينيرلانابيلير[44].
مادّه 9.
- هرکسين قانونلاردان دوغان سوروملولوقلاري ساخلي قالماق شرطييله، آناياسا، گؤستري[45] و توپلانتي[46] ياپما حاقّيني تانير.
- ساغليغين قورونماسي، ترافيک دوزني و يا قامو دوزنينين ساغلانماسينا دؤنوک[47] قوراللار قانونلا دوزنلهنهبيلير.
مادّه 10.
قانونون اؤنگؤردويو[48] و يا قانون اويارينجا[49] گتيريلن قيسيتلامالار ساخلي قالماق شرطييله، بيرئي، اؤزل[50] ياشانتيسينا سايغي دويولماسي حاقّينا صاحيبدير.
قانون، اؤزل حياتي قوروماق ايچين، شخصي بيلگيلرين تثبيتي و بو بيلگيلرين آختاريلماسي ايله ايلگيلي قوراللاري دوزنلر.
قانون، کيشيلرين[51] اؤزلري حاقّيندا تثبيت ائديلن بيلگيلري طلب ائتمه حاقّيني و قوللانيلماسيني[52] و آيريجا بو بيلگيلرين دوزلديلمهسينه ايليشگين[53] قوراللاري بليرلر.
مادّه 11.
قانونون اؤنگؤردويو و يا قانون اويارينجا گتيريلن قيسيتلامالار ساخلي قالماق شرطييله، هرکس، ووجود توخونولمازليغي[54] حاقّينا صاحيبدير.
مادّه 12.
قونوت[55] ساکينينين ايستهيي ديشيندا بير قونوتا گيرمک، سادهجه قانونن بليرلنميش دوروملاردا و قانونون يئتگيلي قيلديغي کيشيلر طرفيندن ياپيلابيلير.
قانونلا بليرلنميش ايستثنالار خاريجينده، بير اؤنجهکي فقره اويارينجا قونوتا گيريلمهسي حالينده اؤنجهدن کيمليک[56] گؤسترمک و ائوه گيريش آماجيني بيلديرمک شرطدير.
قونوت ساکينينه مومکن اولان أن قيسا سورهده يازيلي اولاراق قونوتا گيريشين[57] راپورو وئريلير. دؤولتين گووَنلييي و يا جزا قوووشدورماسي سببييله قونوتا گيريلميش ايسه، قانوندا بليرتيلن قوراللارا اويغون اولاراق راپورون دوزنلنمهسي گئجيکديريلهبيلير. راپورون دوزنلنمهسينين دؤولتين گوونلييينه آيغيري[58] اولاجاق، قانوندا بليرتيلن حاللاردا بو راپور دوزنلنمهيهجکدير.
مادّه 13.
قانونن بليرلنميش دوروملار و حاکيم امري خاريجينده، مکتوبلاشمانين گيزليلييينه توخونولاماز.
تئلئفون و تئلئگراف حاقّي توخونولمازدير. قانونلا بليرلهنن دوروملاردا، قانونون يئتگيلي قيلديغي و يا اونلارين يئتکيلنديردييي ديگر کيمسهلرجه بو حاقّا ايستثنالار گتيريلهبيلير.
مادّه 14.
قامولاشديرما[59] سادهجه قامو ياراري ايچين، اؤنجهدن بليرلنميش تضمينات قارشيليغي و قانونن بليرلنميش قوراللار چرچيوهسينده ياپيلابيلير.
قامولاشديرما عاجيل دورومون گتيردييي بير امر ايسه تضميناتين اؤنجهدن بليرلنمهسي گرکمز.
يئتگيلي مقام طرفيندن قامو ياراري ايچين مولکون تخريب ائديلدييي، قوللانيلماز حالا گتيريلدييي و يا مولک صاحيبينين مولک اوزريندهکي حاقلارينين قيسيتلانديغي حاللاردا، قانونون بليرلهدييي شکيلده تام و يا قيسمي تضمينات حاقّي مووجوددور.
مادّه 15.
قانونن بليرلنميش دوروملار خاريجينده، هئچ کيمسهنين اؤزگورلويو اليندن آليناماز.
محکمه قراري اولمادان، اؤزگورلويوندن محروم ائديلن بير کيشي، سربست بوراخيلماسي ايچين محکمهيه باشوورابيلير. محکمه، اؤزگورلوکدن محرومييّتي قانونا آيغيري بولدوغو تقديرده، درحال سربست بوراخيلماسيني امر ائدر.
يارغيلانما[60] آماجييلا اؤزگورلويوندن محروم ائديلن کيشينين يارغيلانماسي معقول بير زامان ايچينده ياپيلير.
حوقوقا اويغون اولاراق اؤزگورلويو قيسيتلانان بير کيشي، بو حاقلارين قوللانيلماسي، اؤزگورلويون قيسيتلانماسييلا چليشدييي[61] اؤلچوده تمل حاقلارين قوللانيميندان دا قيسيتلانابيلير.
مادّه 16.
سوچون[62] ايشلندييي آندا بو فعل جزا قانوندا بليرتيلن بير سوچ اولماديقجا، هئچبير فعل جزالانديريلاماز.
مادّه 17.
هئچ کيمسه اؤزو ايستهيي ديشيندا، قانونون اؤزونه تعيين ائتدييي محکمهدن منع ائديلمز.
مادّه 18.
هرکس ياسال[63] و ايداري يارغيلاما أثناسيندا حوقوقسال يارديم ايستهيهبيلير.
دار گليرليلره ياپيلاجاق حوقوقسال يارديما ايليشگين اساسلار قانونلا دوزنلهنير.
مادّه 19.
يئترلي[64] ايش اولاناقلارينين[65] ياراديلماسي حوکومتين سوروملولوغوندادير.
چاليشانلارين حوقوقي قونومو[66]، بونونلا ايلگيلي گووَنجهلري[67] و سؤز حاقلاري قانونلا دوزنلهنير.
قانونون اؤنگؤردويو و يا ايذن وئردييي قيسيتلامالار ساخلي قالماق شرطييله، هر هولندلينين سربست ايش سئچمه حاقّي واردير.
مادّه 20.
خالقين گئچيم[68] اولاناقلارينين ساغلانماسي و ريفاهين ياييلماسي دؤولتين سوروملولوغوندادير.
سوسيال گوونليک حاقّينين قازانيلماسينا ايليشگين قوراللار قانونلا دوزنلهنير.
اؤلکهدهکي اؤزو گئچيميني ساغلايامايان هولندليلر، قانونن دوزنلهنن دؤولتين وئردييي سوسيال يارديم حاقلارينا صاحيبديرلر.
مادّه 21.
اؤلکهنين ياشانيلابيليرلييي ايله دوغانين[69] قورونماسي و گليشديريلمهسي حوکومتين سوروملولوغوندادير.
مادّه 22.
حوکومت خالق ساغليغينين گليشديريلمهسي ايچين اؤنلملر[70] آلير.
قونوت ايمکانيني گليشديرمک حوکومتين سوروملولوغوندادير.
دؤولت سوسيال و کولتورل گليشيم[71] و بوش زامانين دَيرلنديريلمهسي ايچين اولاناقلار ياراتير.
مادّه 23.
ائييتيم[72]، حوکومتين سورکلي[73] گؤزَتيميني[74] گرکديرن بير قونودور.
رسمي مقاملارين گؤزَتيم حاقّي و ائييتيمجيلره[75] يؤنهليک يئتَنک و اخلاقي سوروشدورما[76] ياپما حاقلاري ساخلي قالماق شرطييله، قانونون بليرلهدييي ائييتيم بيچيملرينده و قانوني دوزنلهمهلره تابع اولاراق ائييتيم وئرمک سربستدير.
قامو ائييتيمه[77]، هرکسين دين و ياشام بيچيمينه سايغي دويولاراق قانونلا دوزنلهنير.
دؤولت، هر بلدييّهده يئترلي ميقدارداکي دؤولت اوخوللاريندا گنل تمل ائييتيم وئريلمهسيني ساغلار. قانوندا بليرتيلن قوراللارلا و بو ائييتيمين آلينماسي فورصتينين بولونماسي شرطييله، بو حوکمده ايستثنالار اولابيلير.
قيسمن و يا تمامن قامو قايناقلارييلا فينانسه ائديلن اوخوللارين اويماسي گرکن ايستانداردلار، اؤزل اوخوللارين ديني اينانيش و يا ديگر حيات گؤروشلرينه گؤره ائييتيم وئرمه سربستيسي ديقّته آليناراق، قانون طرفيندن بليرلنير.
بو شرطلر گنل تمل ائييتيمده، تمامييله قامو بودجهسيندن قارشيلاناجاق اؤزل ائييتيم و قامو ائييتيمي ايچين کيفييّت ائشيدليييني ساغلاياجاق شکيلده دوزنلهنير. بو دوزنلهمهده اؤزلليکله، اينانج تملينده قورولان اؤزل ائييتيمين، ائييتيم آراجلارينين سئچيميندهکي و اؤيرتمن گؤرَولنديرمهدهکي هورّييّتلرينه سايغي دويولور.
قانونون گتيردييي شرطلره اويان اؤزل ايلکاؤيرتيم[78] قوروملاري، قامو بودجهسيندن قامو تمل ائييتيم قوروملارييلا ائشيد اؤلچوده اؤدَنک[79] آلير. قانون، اؤزل اورتا اؤيرَنيم[80] و يوکسک اؤيرَنيمه حاضيرليق ايچين قامو بودجهسيندن ياپيلابيلهجک قاتقي شرطلريني دوزنلر.
حوکومت، پارلامئنته ائييتيم دورومويلا ايلگيلي ايلليک راپور سونار.
[1] Fundamental rights
[2] (ايران آناياسا و حقوق تئرمينولوژي سيستئمينده: اصل) Article
[3] برابر، موساوي، Equal
[4] تمايول، يؤنَلمه، Tendency
[5] سوي، race
[6] تبعيض، Discrimination
[7] يوردداشليق، Citizenship
[8] تنظيم ائتمک، Regulate
[9] قبول، وورود، Admission
[10] ايخراج، Expulsion
[11] ايسترداد، Extradition
[12] محدود ائتمک، Limit, Restrict
[13] فرق، Difference, Distinction (آييرماق: Separate, Differentiate)
[14] عموم، (قامو: هامينين قديم فورماسي)، Public
[15] Public service
[16] be eligible for appointment
[17] محدوديت، Limitation
[18] عمومي، General
[19] The general representative bodies
[20] عضو، Member
[21] صاليح، (مربوط)، Competent (يئتگيلي اورقان: صالح سازمان/نهاد، Competent authorities)
[22] ايتحاف ائتمک، وئرمک، گؤندرمک، تقديم ائتمک، Offer, Submit
[23] فرد، Individual
[24] مسئوليت، Responsibility
[25] گيزلي
[26] آزادليقلا، Freely
[27] قورومسال بيلگيني، يوخسا دوشونجهني بوتون آلانلاردا حياتا گئچيرمک، Practice, Profess
[28] The protection of health
[29] نظم، Order
[30] گرگينليگ، بوحران، شوريش، Chaos, Disorder
[31] بير زادين قاباغين آلماق، Avoid, Prevent
[32] مطبوعات، جراييد، Press
[33] مجبوريت
[34] موحتوا، Content
[35] آچيقلاماق، آيدينلاتماق، مشخص/بللي ائتمک، Specify
[36] ايرتباط، Contact
[37] ابزار، Tools
[38] ياييملانان هر بير شئي، کيتاب، نشريه، سسلي و تصويرلري لوحلار
[39] اعمال اولماز، do not apply
[40] سازمانلاشما، تشکيلاتلاشما، Organization
[41] Right of association
[42] shall be recognised
[43] عمومي نظم، Public order
[44] may be restricted
[45] تظاهورات، Demonstration
[46] تجمّوع، Gathering
[47] بديل
[48] گلهجهيي بيلمک، Predict
[49] موطابقتده اولماق، in accordance with
[50] مخصوص، Special
[51] نفر، (ارکک آنلاميندا يوخ، بوتون انسانلارا شاميل اولور) Person
[52] ايستفاده ائتمک، Use
[53] مربوط، Related
[54] مصونييّت، Inviolability
[55] مسکن، Housing
[56] تانيتديرما کارتي، ID
[57] گيريش عملي، Entry
[58] قارشي، Against
[59] خصوصي ماليکييّتي سلب ائتمک، Expropriation
[60] موحاکمه اولماق، قضاوته معروض قالماق،
[61] موتناقض، Contradict
[62] خطا، جورم، Fault, Sin, Crime
[63] قانوني، legal
[64] کافي، Enough
[65] فورصت، Opportunity
[66] مقام، محل، جايگاه، Position, Status
[67] تضمين، ضيمانت، ,Assurance, Guarantee
[68] معيشت، گئچينهجک، Livelihood
[69] طبيعت، ياشام موحيطي، Nature, Environment
[70] تدبير، بير ضررين اؤنونو آلان ايقدام، اؤنلهييجي تدبير، Precaution, Prevention
[71] ايلرلهمه، اينکيشاف، توسيعه، Development
[72] تعليم، Education
[73] موداويم، آرديجيل، آراليقسيز، Continuous
[74] نيظارت، Surveillance
[75] موعلّيم، مربّي، Educators
[76] آراشديرما، تحقيق، Investigation
[77] عمومي تعليم
[78] ايبتدايي تعليم، Primary education
[79] مستمري، Allowance
[80] تعليمات، Education